نقدی بر پاسخ آقای رفسنجانی به یک ادعا

حکیمان در میان مردم، شریفترین وشکیباترین و پرگذشت ترین و خوش خلق ترین کسان اند . [امام علی علیه السلام]

ارزش نیوز

صفحه اصلی پیام‌رسان پست الکترونیک شناسنامه RSS Atom پارسی بلاگ پارسی یار

نقدی بر پاسخ آقای رفسنجانی به یک ادعا

قاسم روان‌بخش

اخیراً آقای هاشمی رفسنجانی در جلسه اختتامیه کنفرانس وحدت اسلامی- احتمالا برای خوشایند مهمانان اهل تسنن- ادعایی را مطرح کرد که تعجب همگان حتی اهل سنت را نیز برانگیخت! وی گفت: «این که چه کسی اولین خلیفه بوده یا نه، مساله تاریخی است که هیچ سودی برای ما ندارد و نتیجه‌ای از آن نخواهیم داشت و....»
درباره این اظهارات بیان چند نکته ضروری است:

1. ایشان باید توضیح دهد که منظورش از تاریخی بودن مساله خلافت خلیفه اول چیست؟ از این که ادعا می‌کند این مساله امروز برای ما هیچ سودی ندارد استفاده می‌شود که ایشان معتقد است مساله خلافت خلیفه اول مساله‌ای صرفا تاریخی است نه اعتقادی! درست مانند این اختلاف که نادرشاه افشار روز دوشنبه به هند لشکر کشید یا شنبه؟! اما به راستی آیا موضوع اختلاف شیعه و سنی در مورد خلافت خلیفه اول مانند مثال فوق است؟ تردیدی نیست که این سخن بر خلاف نظر اجماع شیعه و سنی است؛ زیرا این مساله در زندگی امروز همه ما تاثیر عینی دارد و بر خلاف نظر آقای هاشمی، هم برای ما سود دارد و هم نتیجه‌ای از آن خواهیم داشت. کسانی که معتقدند خلیفه اول و بلافصل پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) است، معتقدند پس از ایشان، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و سایر ائمه تا حضرت حجت(عج) اوصیا و خلفای پیامبر(ص) می‌باشند و دیگران از چنین حقی برخوردار نبوده‌اند. بنابر این تصرفات آن‌ها در حکومت و دین مجاز نبوده است. امروز نیز کسانی که معتقد به خلافت بلافصل امیر المؤمنین(ع) هستند، معتقدند حکومت از آن امام معصوم یعنی حضرت حجت(ع) است و کسانی حق حکومت دارند که به نصب عام یا خاص منصوب از سوی ایشان باشند و گرنه هرگونه تصرفات آن‌ها غاصبانه خواهد بود. ولی کسانی که چنین اعتقادی ندارند، همه خلفای بنی امیه و بنی عباس و پادشاهان در طول تاریخ را مشروع می‌دانند و در دوران کنونی هم حکومت سلاطین جور مانند ملک عبدالله سعودی و اردنی را مشروع می‌پندارند و در داخل حوزه مکتب تشیع نیز این‌گونه تصور می‌کنند که ولایت، امری زمینی به شمار می‌آید و از سوی خداوند متعال به کسی عطا نشده است! از دید این عده، ولایت مانند ریاست جمهوری منتخب مردم است و می‌تواند زمان دار و دوره‌ای و حتی شورایی باشد؛ ادعایی که آقای هاشمی طی سال‌های متمادی بارها بر آن تاکید ورزیده است.
2. تاثیر عملی چنین اختلافی را می‌توان در فتاوای وهابیون عربستان دید. فتوای اخیر برخی از فقهای آن‌ها درباره جهاد نکاح و زشت تر از آن حلیت نکاح با محارم از سویی و در مقابل، حرام پنداشتن ازدواج موقت که در شرع مقدس بدان تصریح شده، از سوی دیگر، از آثار عینی تاثیر اختلاف درباره خلافت خلیفه اول است. بنابر این موضوع خلافت خلیفه اول مساله‌ای نیست که در جامعه ما تاثیری نداشته باشد. انکار چنین حقیقتی اساس مکتب تشیع و زحمات تاریخی بزرگان شیعه را که صدها تن از آن‌ها به شهادت رسیده‌اند زیر سوال می‌برد و انسان‌های سست ایمان را در این باتلاق ظاهرفریب و خطرناک فرو می‌برد که برای ما تفاوتی نمی‌کند که سنی باشیم یا شیعه! و فرقی ندارد که معتقد باشیم ابی بکر خلیفه اول بوده است یا علی بن ابی طالب!
3. چنان چه نکته‌ای را که آقای هاشمی بر آن تاکید می‌کند مبنا قرار دهیم، بسیاری از مرزهای اعتقادی در هم می‌ریزد. به عنوان نمونه می‌توان گفت که اختلاف مسیحیت با مسلمانان نیز یک اختلاف تاریخی است! و بحث فقط بر سر این است که پیامبری به نام محمد(ص) آمده است یا نه! مسیحیان معتقد به خاتم بودن حضرت مسیح هستند و مسلمانان به پیامبری حضرت محمد(ص). به راستی اگر این موضوع را هم یک اختلاف تاریخی بدانیم، آیا اسلامی باقی خواهد ماند تا امروز درباره آن سخن بگوییم و به دنبال تحقق حکومت اسلامی باشیم؟! البته برخی این اختلاف تاریخی را به اختلاف مسیحیت و یهودیت نیز کشانده اند که آیا واقعا مسیحی آمده است! یهودیان منکرند و مسیحیان همراه و طرفدار و معتقد.
4. ظاهرا آقای هاشمی مساله وحدت را اشتباه تلقی کرده، تصور می‌کند وحدت به معنای دست برداشتن از اصول اعتقادی است؛ درحالی که طبق دیدگاه حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری، مراد از وحدت، دست برداشتن از اصول نیست بلکه وحدت پیرامون مشترکات است یعنی توحید و نبوت و قیامت و قرآن و... که هر دو گروه آن‌ها را قبول داریم؛ و پرهیز از اهانت به مقدسات یکدیگر. بنابر‌این می‌توان در همین مساله خلافت خلیفه اول، اختلاف اعتقادی داشت و در عین حال بدون پرخاش و توهین به گروه مقابل، در محافل علمی به حل اختلاف‌های اعتقادی بپردازیم و در برابر دشمن مشترک یعنی کفر و شرک و استکبار جهانی که به دنبال نابودی تمام اسلام است، ید واحده باشیم.
5.‌ متاسفانه سایت آقای هاشمی ضمن تاکید مجدد بر ادعای قابل تامل وی می‌نویسد: «این نخستین بار نیست که آقای هاشمی به این موضوع، آن هم به این صورت پرداخته و به آن تا کید می‌کند. ایشان بارها در مناسبت‌های گوناگون این موضوع را در ضمن خطبه‌های نماز جمعه و ایام هفته وحدت عنوان کرده و توضیح داده است.» گویا متصدیان این سایت تصور کرده‌اند چنان چه سخن باطلی را چند بار تکرار کنند به واقع تبدیل می‌شود! سپس بر آن شده‌اند تا با لطایف الحیل و بازی با کلمات و استفاده از مغالطه مشترک لفظی این گونه وانمود کنند که این سخن با سخن بزرگان دین از جمله آیت‌ا... بروجردی و حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری همسو است و آن‌ها نیز همین سخن را بارها تکرار کرده‌اند!
6.‌ سایت آقای هاشمی با نقل سخنی از مرحوم آیت‌ا... العظمی بروجردی این گونه وانمود می‌کند که ایشان هم معتقد به تاریخی بودن موضوع خلافت خلیفه اول بوده است. از این رو نوشته است: «آیت ا... بروجردی نیز به همین مبنا قائل بوده و تاکید داشته‌اند که امروز نباید به مسائل تاریخی پرداخت. لذا دست دوستی با رئیس وقت جامع الازهر مصر -آقای شیخ محمود شلتوت- دادند و مجمع دارالتقریب اسلامی را در دهه 30 بر همین اساس بنیان نهادند.» آیا دست دوستی به آقای شلتوت دادن و تاسیس مجمع التقریب به معنای تاریخی دانستن مساله خلافت اول است؟! یا به معنای همان وحدتی است که امام(ره) هم منادی آن بود؟ یعنی با حفظ مرزهای اعتقادی با یکدیگر مهربان و در برابر دشمن مشترکمان متحد باشیم و البته در مجمع التقریب نیز به مباحث علمی در جهت رفع آن اختلاف‌های فکری بر اساس برهان و استدلال‌های معتبر بکوشیم.
7. ‌سایت آقای هاشمی در مغالطه آشکار دیگری سعی کرده با نقل قولی از مقام معظم رهبری درباره وحدت اسلامی، به نفع هاشمی یارگیری کند! از این رو نوشته است: مقام معظم رهبری نیز گفته اند «اگر کسی مخلصا‌لله احساس می‌کند که باید امروز بین برادران، برادری واقعی و عملی باشد، باید کوشش کند که گذشته را به یاد نیاورد و الا او می‌رود کتاب «احقاق الحق‌» را می‌آورد و به رخ این می‌کشد و این هم می‌رود کتاب «تحفه اثنا عشریه» را می‌آورد و به رخ آن می‌کشد! هر دو هم به قدر کافی کتابِ پر از طعن و دفع علیه همدیگر نوشته اند! اگر ما بخواهیم گذشته را مطرح کنیم، نمی‌شود به وحدت رسید. باید نگاه کنیم، بگوییم: گذشته گذشته است «رحم ا... معشر الماضین». ما کاری به کار آن‌ها نداریم. اگر آن‌ها هر کاری کرده اند ما امروز می‌خواهیم تکلیف خودمان را - بیننا وبین ا... - نگاه کنیم.» (بیانات رهبری در جمع ائمه جمعه واساتید حوزه‌های علمیه اهل سنت‌، 5/10/1368) غافل از این‌که سخن معظم‌له به معنای تاریخی پنداشتن مساله خلافت خلیفه اول و بی تاثیر بودن آن در زندگی فردی و سیاسی و اجتماعی ما نیست. منظور ایشان این است که باید از تاریخ گذشته خود که پر از طعن به یکدیگر بوده و حتی این گونه مطالب در کتاب‌های طرفین نیز می‌آمده است بگذریم و همان‌گونه که آیت ا... بروجردی مجمع التقریب را بنا نهاده‌اند ما هم راه منطق و استدلال را بپیماییم و از توهین به مقدسات یکدیگر بپرهیزیم.
8‌. آن‌چه را که سایت آقای هاشمی با عنوان خاطره از مقام معظم رهبری نقل کرده، در راستای همان وحدت به معنای پرهیز از پرخاشگری و توهین نکردن به مقدسات یکدیگر است، نه دست برداشتن از اعتقادات مهمی مانند خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علی(ع). خاطره این سایت چنین است: «بد نیست من خاطره‌ای را برای شما نقل کنم، هر چند به خیلی از دوستان هم این را گفته‌ام. امام یک وقت در اوایل انقلاب در سخنرانی‌هایشان از معاویه به صورت طعنه‌آمیزی اسم آوردند. شما می‌دانید که من مدتی را در بلوچستان بودم و با خیلی از علمای آن‌جا دوست نزدیک هستم. مردم و علمای سنی آن منطقه، معاویه را مقدس می‌دانند. به امام عرض کردم که در طرف شرق کشورمان، چند صد میلیون نفر معاویه را محترم می‌شمارند و او را خال المومنین می‌دانند. البته بحق یا به ناحق آن، مربوط به جلسه بحث است.
یعنی مسلمانان هند‌، پاکستان، بنگلادش و افغانستان اغلب سنی حنفی‌اند، این‌ها معاویه را محترم می‌شمارند‌. امام گفتند: عجب! من نمی‌دانستم. من بعد از آن – ‌در طول این ده سال، یازده سال ‌– یک جمله طعن آمیز از امام راجع به معاویه نشنیدم...» (وحدت و همگرایی از منظر رهبر معظم انقلاب، علیرضا برازش، نشر امیر کبیر، ص64)
9. استدلال دیگر سایت آقای هاشمی مبنی بر این‌که خلافت خلیفه اول موضوع تاریخی است و در زندگی امروز ما هیچ تأثیری ندارد این است که مقام معظم رهبری فرموده‌اند:«‌این قدر ما روایات درثواب شرکت در نماز جماعت اهل سنت در زمان ائمه(علیهم السلام) داریم که روایت دارد که در مسجد الحرام پشت سر این‌ها نماز بخوانید، مثل این‌که پشت سر پیغمبر نماز خوانده‌اید. این معنایش چیست؟ معلوم است که امام صادق(علیه السلام‌) نماز آن امام جماعت را با نماز پیامبر مقایسه نمی‌کند، مقایسه با نماز پیرو خودش هم نمی‌کند؛ اما می‌گوید پشت سر او نماز بخوانید. این یعنی چه؟ این نمایش وحدت است. عملا وحدت را نشان بدهید. روی همین فکر بود که امام بزرگوار ما (که رضوان خدا بر او باد) - آن مرد بیدار، آگاه- به همه ما، همه حاجی‌های ایرانی، توصیه کرد که در نماز جماعت‌ها در مسجد الحرام، در مسجد النبی شرکت کنید.
امام بزرگوار ما که منادی اتحاد بین مسلمین بود از همه این‌هایی که مدعی‌اند، ولایتش و اعتقادش و ارادتش و عشقش به ائمه (علیهم السلام) بیش‌تر بود. او بهتر می‌فهمید ولایت را یا فلان آدم عامی که حالا به اسم ولایت کارهای خلاف می‌کند، حرف‌های بی ربط می‌زند؟» (بیانات رهبری در دیدار با کارگزاران و دست‌اندر‌کاران حج، 4/8/1388) این درحالی است که این سخن نیز در راستای وحدت به معنای دوم یعنی حفظ مشترکات و پرهیز از درگیری و اختلاف است. امام(ره) برای حفظ وحدت مسلمانان، قائل به تقیه مداراتی بود و بر همین اساس هم فتوا می‌دادند. امروز نیز مقام معظم رهبری بر همین اساس فتوا به خواندن نماز پشت سر آن‌ها داده‌اند. آیا این فتوا به معنای آن است که بگوییم اعتقاد به بلافصل بودن خلافت امیرالمومنین(ع) در زندگی امروز ما تاثیری ندارد؟!
10. سایت آقای هاشمی پس از نقل سخنان بزرگان نوشته است "همان طوری که می‌بینید بیانات آقای هاشمی کاملا همسو با فرمایشات رهبری است و هر دو بیانات از یک مبنای فکری مشترک و دیرینه سر چشمه می‌گیرد. به علاوه بسیاری از بزرگان حوزه و مراجع معظم تقلید در قم و نجف این تفکر را قبول دارند و به آن عمل می‌کنند. البته بعضی دیگر هم شاید باشند و مخالف این نظر باشند. قرار نیست که همه یک جور فکر بکنند و «هرکس هم با ما نیست، حالش خوب نباشد.» " البته با تحقیقی که ارائه شد معلوم می‌شود چه کسانی حالشان خوب نیست و چه کسانی پس از تحریف سخنان حضرت امام(ره) به تحریف اصول تشیع پرداخته‌اند. اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا..

کلمات کلیدی :

ارزش خبر ::: جمعه 92/11/25::: ساعت 10:29 عصر

نظرات دیگران: نظر

لیست کل یادداشت های این وبلاگ