چند وقتی است که آقای صانعی تحت عنوان نوآوری و نواندیشی دینی مطالبی را در قالب فتوا یا مصاحبه بیان می‌کند که بعضاً با نص قرآن و حدیث و فرمایشات حضرت امام(ره) تعارض دارد. مع‌الا‌سف این مسیر با سکوت علما و اندیشمندان دینی، همواره ادامه یافته است. درتازه‌ترین اقدام، ایشان در مصاحبه با اعتماد ملی مطالبی را اظهار داشته که به نقد و بررسی بخشی از آن‌ها می‌پردازیم:

1. «تبرج آرایشی است که ممکن است زنی بکند و نعوذباا... بخواهد روسپی‌گری کند.»(1)

2. «آن‌چه در سوره نساء دربارهِ زدن زنان وجود دارد، زدن با چوب مسواک است و این توصیه هم به نظر بیش‌تر به شوخی و ایجاد الفت شبیه است تا زدن به معنای تازیانه زدن.»(2)

3.«ایجاد تغییرات در قانون مجازات اسلا‌می ضروری است اما نه به دلیل نسخ بلکه بر همان مبنایی که میرزای قمی فرموده که حدود تنها اختصاص به زمان حضور دارد که از چند و چون آن آگاه است؛ اما در زمان غیبت تنها راهکار مقابله با جرایم در بخش مجازات‌ها تکیه بر تعزیرات است که در آن مجلس می‌تواند با استفاده از کارشناسان روان‌شناس و جامعه‌شناس و رعایت تناسب بین جرم و جزاء مجازات‌ها را معین کند؛ شیوه‌ای که در همهِ دنیا اعمال می‌شود و در کاهش جرم هم تأثیرگذار است.»(3) و شگفت این‌که ایشان ادعا می‌کند: «اگر امام بود باتوجه به هوش سرشار و دانش عمیق و عشق و دلسوزی وافری که نسبت به اسلا‌م داشتند که برای آن از همه چیز گذشتند وحاضر به تبعید و تحمل زندان شدند، بی‌تردید با هر آن‌چه که درخصوص تغییر قوانین در جهت حل معضل و رفع مشکل مردم و بیش‌تر کردن علا‌قه مردم به اسلا‌م و کارآمد نشان دادن احکام اسلا‌می نوشته می‌شد، ولو با نظر فقهی شخصی ایشان موافق نبود، مخالفتی نداشت، چرا که ایشان اسلا‌م‌خواه واقعی بود»(!4)

در حاشیه اظهارات مذکور باید چند نکته اساسی را بیان کنیم و سپس به مطالب وی پاسخ دهیم:

1. آقای صانعی قبل از ورود به مباحث فقهی، چند اصل را مسلّم گرفته، سپس به قرآن و حدیث مراجعه می‌کند که عبارتند از: الف) تساوی زن و مرد ب) متکامل بودن مفاد اعلا‌میه حقوق بشر و ضرورت اجرا شدن اصول آن درجامعه ج) اتکا به عقل به عنوان اساس حرکت بشر.

در بند اول، وی پس از مسلم گرفتن تساوی زن و مرد، به‌دنبال راهکاری می‌گردد که آن‌را در دین اسلا‌م نیز پیاده کند؛ لذا می‌گوید: «چه اشکالی دارد که بنشینیم و برای تساوی حقوق زن و مرد راه‌ چاره‌ای پیدا کنیم؟»(5) دربارهِ بند سوم هم می‌گوید: «امروز اساس حرکت بشر بر پایهِ عقل است و هر کس که سخن از عدالت و آزادی و خردورزی می‌گوید، محبوب بشر است.»(6) درباره بند دوم نیز خطاب به اعضای حزب جوانان ایران اسلا‌می می‌گوید: «شما در مطالعات، نامه‌ها، بیانیه‌ها، مواضع و کنگره‌های خود، حقوق بشر را مطرح و آن‌را تبلیغ کنید و توصیه من به شما دو چیز است: اول دفاع از امام و دوم دفاع از حقوق بشر.»(7)

طبیعی است کسی که با این اصول موضوعه وارد فقه شود، تلا‌ش می‌کند خواسته‌هایش را بر فقه عرضه کند، با تمحلّاتی آن‌را از کتاب و سنت دربیاورد و در مواردی نیز دست به توجیهاتی بزند که برخلا‌ف قرآن است! مثلا‌ً وقتی می‌خواهد همان شیوه‌ای که در همه دنیا برای مجازات مجرمان اعمال می‌شود، در کشور بهصورت قانون درآید، تلا‌ش می‌کند که حدود و دیات و قصاص را در زمان غیبت امام معصوم غیرقابل اجرا بداند!، در حالی‌که یک فقیه آزاداندیش کسی است که بدون هیچ‌گونه پیش‌فرضی وارد فقه شود و براساس اصول فقه و روش استنباط فقهی به اجتهاد بنشیند؛ خواه با اصول اعلا‌میه حقوق بشر موافق باشد یا خیر، و خواه در جهت تساوی زن و مرد باشد یا خیر.

2. پس از بیان اصول موضوعه آقای صانعی برای ارائه فتاوای جدید باید به این نکته مهم نیز توجه کرد که نباید میان نوآوری در قالب‌ها و روش‌ها و نوآوری در احکام خلط کرد.

آقای صانعی برای توجیه فتاوای خلا‌ف نص و مشهور که آن‌را نوآوری در فقه تلقی کرده ا‌ست، می‌گوید: «می‌گویند این فتاوی قبلا‌ً نبوده، سؤال من این است که مگر ولا‌یت فقیه همین بحثی که امروزه بعضی‌ها در موردش افراط هم می‌کنند، قبلا‌ً بوده؟]![ این بحث هم بهعنوان بحث جدید و بنا بر ضروریات جامعه مطرح شد یا مثلا‌ً همین جمهوری اسلا‌می، آیا طرح این مدل حکومتی وادادگی بود؟ یا مثلا‌ً حوزه‌های علمیه الا‌ن با متدهای غربی، امتحان برگزار می‌کند و دروس اینترنتی ارائه می‌شود. آیا استفاده از این شیوه‌ها چون در گذشته نبوده، وادادگی محسوب می‌شود؟... آقازاده‌های بسیاری از علما قبلا‌ً دکترا نمی‌گرفتند و حالا‌ می‌گیرند، زندگی عوض شده و این به معنای وادادگی نیست.»(8)

چنان‌که ملا‌حظه می‌کنید، آقای صانعی در این‌جا دچار خلط شده و چنین پنداشته است که اگر حوزه‌ها با اینترنت آشنا شده‌اند یا با روش‌های غربی امتحان برگزار می‌کنند، یا فرزندان علما دکترا می‌گیرند، باید فتاوی فقهی هم نو شوند؛ یعنی از این پس بگوییم خون پاک ا ست یا خدای نکرده بگویند شراب حلا‌ل است. یا زن می‌تواند آرایشکرده بدون قصد روسپی‌گری از خانه خارج شود. حدّ زنا و لواط و شرب خمر و دزدی هم نباید اجرا شود و باید فتوایی جدید بدهیم که همان مجازات‌های مرسوم در کشورهای غربی است! بگذریم از این‌که برخی مصادیق مورد اشاره نامبرده، صحیح نیست؛ زیرا موضوع ولا‌یت فقیه امر جدیدی نیست و چنان‌که امام راحل می‌فرمایند، شعبه‌ای از ولا‌یت رسولا... است و در زمان امامان معصوم(ع) نیز بر آن تصریح شده و در مواردی هم در زمان حیات امام معصوم(ع) در مناطق دوردست، فقیه از طرف امام اعمال ولا‌یت کرده است. باید توجه داشت که نوآوری در فقه به معنای ارائه نظرات بی‌مبنا و بی‌دلیل نیست، بلکه باید با تکیه بر فقه جواهری و حفظ اصول، نوآوری کرد. بهعنوان مثال، بیمه، بانکداری، تأسیس بانک نطفه و... مسائل جدیدی است که امروزه برای بشر مطرح شده و فقیه آن است که با تکیه بر اصول، احکام آن‌ها را استنباط و مردم را از تحیر و سرگردانی نجات دهد، نه این‌که به گونه‌ای فتوا داده شود که لیبرالیست‌های غربی از آن استقبال کنند. منبع

ادامه دارد

پی‌نوشت‌ها

1. اعتماد ملی، 17/2/87، ص 9

4-2. همان

5. سایت نواندیش به نقل از سایت اطلا‌ع‌رسانی آقای صانعی

6. همان

7. سایت آفتاب، 27/2/85

8. انتخاب، 14/7/85 به نقل از سایت رادیو زمانه، گفت‌وگو: اردوان روزبه

بازدید امروز: 54

---

بازدید دیروز: 18

---

کل بازدید :356495

خرداد86
تیر
مرداد 86
شهریور 86
مهر 86
آبان 86
آذر 86
دی 86
بهمن 86
اسفند 86
فروردین 87
اردیبهشت 87
خرداد 87
تیر 87
مرداد 87
شهریور 87
مهر 87
آبان 87
آذر 87
دی 87
بهمن 87
اسفند 87
فروردین 88
اردیبهشت 88
خرداد 88
تیر 88
مرداد 88
شهریور 88
مهر 88
آبان 88
آذر 88
دی 1388
بهمن 1388
اسفند 1388
فروردین 1389
خرداد 1389
اردیبهشت 1389
خرداد 89
تیر 89
مرداد 89
شهریور 89
مهر 89
آبان 89
آذر 89
دی 89
بهمن 89
اسفند 89
فروردین 90
خرداد 90
تیر 90
مرداد 90
شهریور 90
مهر 90
آبان 90
آذر 90
دی 90
بهمن 90
اسفند 90
فروردین 91
اردیبهشت 91
خرداد 91
تیر 91
مرداد 91
شهریور 91
مهر 91
آبان 91
آذر 91
دی 91
بهمن 91
اسفند 91
فروردین 92
اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94

کلام دل
فدایی سید علی
نصیحت به مسئولین جامعه اسلامی
خبرگزاری فارس
امام سجّاد و صحیفه سجّادیه
قطره جستجو گر
عبرتها
قطره
وبلاگ گروهی مطلع الفجر
اسلامی

 

2006-ParsiBlog™.com ©